Çerçeve Programı

Giriş "İlk ve orta öğretimde dilbilgisi ve Türkçe dersleri yeterli ölçü ve nitelikte ele alınmadığı için üniversiteye gelen öğrenciler, Türkçe'yi doğru ve güzel kullanma yeteneğini kazanamamış bulunmaktadır. Bu sonuçta, Türk dilinin elli yıldan beri çeşitli yönlere çekilmesinden doğan istikrarsızlığın da etkisi vardır. Bu durum, üniversite öğrenimi için yetersizlik olarak kendini göstermiş ve yüksek öğretime Türk Dili derslerinin konmasını zaruri kılmıştır." Amaç "Üniversitelerde okutulacak Türk Dili derslerinin amacı: Yüksek öğrenimini tamamlamış olan her gence, ana dilinin yapı ve işleyiş özelliklerini gereğince kavratabilmek; dil-düşünce bağlantıcı açısından, yazılı ve sözlü ifade vasıtası olarak, Türkçeyi doğru ve güzel kullanabilme yeteneği kazandırabilmek; öğretimde birleştirici ve bütünleştirici bir dili hakim kılmak ve ana dili şuuruna sahip gençler yetiştirmektir.  Fikirlerin maksada göre en mükemmel şekilde ifade edilebilmesi için gerekli kuralları kapsayan retorik bilgisi, her meslekte yetişmiş gençler için önemli bir konu teşkil etmektedir. Bu bakımdan yüksek öğretim kurumlarında verilecek Türkçe derslerinin, liselerde verilen Türkçe ve edebiyat derslerinin bir devamı olarak özellikle retorik alanında yoğunlaştırılması ararlı olacaktır. Diğer taraftan gençlerin yazılı kompozisyon yanında düzgün ve etkin bir hitabet alışkanlığı kazanmaları da ihmal edilmemesi gereken bir husustur. Batı ülkelerinde bu konuda yazılmış kitaplardan da yararlanılarak Türkçe ders programlarından kitleye hitap etme tekniğine ait usul ve kuralların öğretilmesi mümkündür. Bu konuda başta Atatürk olmak üzere değerli Türk hatiplerinin konuşma metinlerinden yararlanmak yerinde olur. Girişte belirtilen noktalar ve dersin amacı dikkate alınarak aşağıda programla ilgili esaslar hazırlanmıştır: Dil nedir? Dilin sosyal bir kurum olarak millet hayatındaki yeri ve önemi; dil-kültür münasebeti. Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yeri. Türk dilinin gelişmesi ve tarihi devreleri. Türk dilinin bugünkü durumu ve yayılma alanları. Türk dilinde sesler ve seslerin sınıflandırılması. Türk dilinin ses özellikleri ve ses bilgisi ile ilgili kurallar. Hece bilgisi. İmlâ kuralları ve uygulaması. Noktalama işaretleri ve uygulaması. Türk dilinin yapım ekleri ve uygulaması. Kompozisyonla ilgili genel bilgiler. Türk dilinde isim ve fiil çekimleri. Kompozisyonda anlatım şekilleri ve uygulaması. Zarfların ve edatların Türkçedeki kullanılış şekilleri. Cümlenin unsurları, cümle tahlili ve uygulaması. Edebiyat ve düşünce dünyası ile ilgili eserlerin okunup incelenmesi ve retorik uygulamaları. Yazılı kompozisyon türleri ve uygulaması. Anlatım ve cümle bozuklukları ve bunların düzeltilmesi. Bilimsel yazıların hazırlanmasında uyulacak kurallar (Rapor, makale, tebliğ vb. gibi.). Türk ve Dünya edebiyatından ve düşünce tarihinden seçilmiş örnek metinlere dayanılarak öğrencilerin doğru ve güzel yazma yeteneğinin geliştirilmesi ve bununla ilgili retorik uygulamaları.